Sabado, Pebrero 9, 2008

Ang Pinakamalalang Sakit

Sa ordinaryong tao, nakakatakot isipin ang mga bagong sakit na nagsusulputan sa panahon ngayon. Noon, nagkaroon ng Bubonic Plague, sakit na nanggaling sa mga daga, na rumagasa at halos ubusin ang buong Europa noong 1300's. Tapos, nitong mga dekada 70, napabalita ang AIDS virus na kumikitil pa rin ng buhay hanggang sa ngayon. SARS, Ebola, Leptospirosis, Avian Flu--yan ang ilan sa maraming sakit na kinakatakutan. Ang totoo, meron pang isang napakalalang sakit na marahil hindi natin napapansin o kung napapansin man ay ipinagkikibit-balikat na lang.
Ang sakit na ito ay mas malala dahil walang pasilidad ang may gamot sa ganitong sakit--lalung lalo na kung walang kooperasyon sa parte ng may ganitong sakit.

Katangahan.

Ito ang sinasabi kong sakit na walang gamot lalo kung hindi ito binibigyan ng importansya lalo ng mga taong malapit sa biktima. Merong ospital para sa mga sakit ng katawan tulad ng lagnat, pulmonya at meron ding ospital para sa mga sakit ng kaisipan (aka mga may tililing sa utak) tulad ng schizophrenia at dementia.
Pero, meron ka na bang narinig na ospital sa katangahan? Wala.
Isipin nyo na lang, may isang lalaking nasagasaan dahil pinilit nyang tumawid sa highway. Oo, sa isang bahagi ng kahabaan ng EDSA, kung saan may napakalaking karatulang kulay pink na nagsasabing "NAKAMAMATAY ANG PAGTAWID DITO.", may tumawid na lalaki--at tila isang komedya para kina Kamatayan at San Pedro dahil nasagasaan ang naturang lalaki. Katangahan? Natural. Dahil sa di kalayuan, may isang overpass na nakatayo kung saan maraming naglalakad at patuloy sa kanilang sari-sariling buhay at destinasyon.
Sa Amerika, may nagpasimuno ng Darwin Awards, na nagbibigay parangal (parangal nga ba?) sa mga taong namamatay, muntik mamatay o nawalan ng kapasidad na ipagpatuloy ang lahi dala ng katangahan. Pag nagkaroon kaya ng ganito dito sa Pilipinas eh, ano kaya ang magiging epekto nito? Makakabawas din kaya ito sa katangahan ng mga Pinoy o baka magkaroon pa ng Pinoy Chapter ang Darwin Awards?
Sakit ba ito kamo? Oo, dahil tulad ng pulmonya, pwedeng maging ganito ang isang tao pag pinapabayaan lang ito hanggang sa maging malala at magdala ng kapahamakan. Para rin itong
hypertension (o "high blood") at hika kung saan maaaring maipasa ng magulang sa mga anak kung ito'y babalewalain. Kung hahayaan ng magulang na mamuhay sa katangahan at kawalan ng ambisyon ang kanilang mga anak, dadami lang ang mga taong tambay at pabigat sa lipunan.
Ayon kay Jose Rizal, korapsyon ay ang kanser ng lipunan. Kanser na lumalala dahil lang sa katangahan ng mga tao (lalo na yung tinatawag na "masa") na hinahayaan lang na gamitin sila ng mga taong walang ibang iniisip kundi pansariling mga interes lamang. Hanggang ngayon, tanga pa rin tayong mga Pinoy. Sayang, dahil tulad ng AIDS at kanser, wala pa ring gamot sa katangahan.