Biyernes, Abril 25, 2008

BAKIT KAILANGANG MABANTOT KA PAG BIYERNES SANTO AT NANLILIMAHID ANG SAHIG PAG GABI (MGA KAKATWA AT POSIBLENG EKSPLENASYON SA MGA PAMAHIIN)


Simula pa nung bata ako, namulat na ako sa mga pamahiin na pinaniniwalaan ng nanay ko at sinusubukang itanim sa utak ko. Sa totoo lang, ang mga pamahiin ay paraan din ng mga matatanda para sumunod ang mga bata na sa oras na hindi sundin ng bata at may mangyaring disgrasya, susunod na sya.

Eto ang mga posibleng paliwanag sa ilang mga pamahiin.


1. Bawal magwalis pag gabi dahil wawalisin mo ang swerte or mamalasin ka.

  • Noong mga unang panahon, wala pang kuryente at ang tanging ilaw lang sa gabi ay sa mga kandila o gasera. At dahil yun lang ang gamit na pang-ilaw, pag nagwalis ka ay posibleng matabig mo ang gasera o madikit ang dulo ng walis sa kandila na maaaring magdulot ng sunog. Isa pang posibleng dahilan ay dahil sa kandila o gasera lang ang gamit, hindi nito naiilawang mabuti ang buong kabahayan hindi tulad ng mga fluorescent ngayon. Kaya pag nagwalis ka, hindi mo masyadong makikita na ang winawalis mo na palang papel na pakalat-kalat ay importanteng dokumento o kaya pera. Malas nga!

2. Bawal matulog na basa ang buhok.

  • Sabi ng nanay ko, pag natulog ka ng basa ang buhok ay 1) masisiraan ka ng bait o kaya, 2) mabubulag ka. Kahit na may kasabihang curiosity kills the cat, nag-eksperimento ako at awa naman, walang nangyari. Wala! Wala! Wala! Ahahahahaha!!! Ehem! Sorry, joke lang. Ang totoo nyan, may mga taong mas madaling antukin pag bagong paligo (tulad ko). Pag ang mga ganitong tao ay nakatulog, parang mantika na kahit anong panggigising eh wa epek. Ang teyorya ko, mayroong nakatulog noon na basa ang buhok eh kaso, nadisgrasya (e.g. baka napagdiskitan ng mga nakapaligid o baka nahulog sa higaan) kaya nabulag o kaya, dahil sa mas madaling napuputol ang hibla ng buhok pag basa, pag natulog ka na basa ang buhok ay paggising mo, parang sinabunutan ang itsura mo—in short, para kang gaganap na Sisa sa Noli Me Tangere.


3. Bawal maligo pag Semana Santa lalo na pag Huwebes at Biyernes Santo.

  • Noong kapanahunan ng mga lolo't lola natin, mas relihiyoso at masunurin sa tradisyon ang mga tao. Pag sinabing oras na pag-aayuno, tigil lahat ng trabaho lalo na pag Semana Santa. Noong mga panahong iyon, ang sinasalok na tubig ay iniipon sa mga tapayan o banga. Isipin mo na lang na nabuhay ka sa panahong iyon. Pag naligo ka lalo pa pag napag-tripan mo ang mga araw ng Huwebes at Biyernes—at nagkataon pang naubusan ka ng tubig habang punung-puno ka ng sabon sa katawan! Eh sino ang magsasalok ng tubig para sa yo, di ba? O kaya, kahit may sasalok ng tubig eh kaso nagkataong sira ang tulay (noong unang panahon, karaniwang nasa malayo pa ang pagsasalukan ng tubig) papunta sa balon at pag inabot ka nga naman ng kamalasan sa lahat ng kamalasan, wala rin ang mga taga-ayos ng tulay dahil nasa simbahan silang lahat. O di ba, isusumpa mo na hindi na maliligo pag Semana Santa?


4. Bawal bumiyahe ang isang ga-graduate dahil lapitin ng disgrasya.

  • May ilan pang version ang kasabihang ito—sa mga mag-aabroad, ikakasal, mag-aaral sa malayong lugar, manganganak at iba pang nakatakdang umalis o bumiyahe. Ang totoo nyan, ilan ito sa mga totoong pinaniniwalaan at sinusunod magpasahanggang ngayon. May dalawang teyorya kung bakit sinusunod pa rin ito ngayon: 1) Ang tinatawag sa Ingles na coincidence kung saan, posibleng nabalitaan mo na dalawa sa mga kakilala mo na alam mong parehong ga-graaduate/ikakasal/mag-aabroad/manganganak eh nadisgrasya at nagkataon din na nakatakda ka rin grumaduate/ikasal/manganak/mag-abroad. Siyempre, ayaw mong idaan sa bahala na ang buhay mo at gusto mong hindi mangyari rin yun sa yo kaya, hindi ka na rin masyadong lalabas ng bahay.

    Isa pang posibleng teyorya nito ay dahil nga alam mong may selebrasyon na mangyayari, nakakalimutan mo ang pag-iingat na nauuwi sa disgrasya. Halimbawa, alam mong gagraduate ka matapos ang ilang taong paggapang sa pag-aaral at sa sobrang tuwa mo ay nalagpasan mo ang isang baitang ng hagdan habang papunta ka sa bahay ng kaibigan mo kaya ang mangyayari, bubulusok ka pababa ng hagdan. Malas nga naman di ba?


5. Bawal ngumiti pag kumikidlat.

  • Bago pa nabalitaan ng mga lolo't lola natin ang tungkol sa eksperimento ni Benjamin Franklin gamit ang kanyang saranggola, nauso na ang magpalagay ng mga prosthetics sa ipin tulad ng pustiso na dati noon, ang iba ay yari sa pilak o kaya ginto at ngayong makabagong panahon, nauso na ang mga retainers, braces at jackets. Isipin mo na lang na may lightning rod ka sa bibig na sa oras na mapangiti ka pag kumikidlat, alam mo na ang mangyayari.


6. Bawal dumalaw sa patay pag may buwanang dalaw.

  • Ang teyorya ko, dahil sa mabahong amoy ng dugo na galing sa regla, lalo nitong pinapaalala na may patay. Marahil din, mayroong kasabihan na pag may nangangamoy na malansa, pahiwatig din ito na hindi pa tanggap ng yumao na sumakabilang buhay na sya—in short, nagmumulto! Kaya para hindi matakot ang mga nasa lamayan (at para tuluy-tuloy ang pagdating ng abuloy), pinagbawal na ang pagdalaw ng mga may “dalaw”.


7. Bawal lumapit sa pusa pag kumikidlat.

  • Isa lang ang scientific explanation dito: static electricity. Paki-Google na lang kung hindi mo ito alam.


8. Bawal lumapit sa pusa ang buntis dahil ang pusa ay maaaring isang aswang.

  • Ang totoo, bawat Muning ay may dalang sakit na hindi nakakaapekto sa ordinaryong tao pero nakakaepekto sa buntis. Ito ang tinatawag na toxoplasmosis na maaaring makaapekto sa kalusugan ng fetus. Hula ko, anti-animal rights ang nagpasimuno nito dahil 1) allergic sya sa pusa 2) pangit sya kaya di nilalapitan ng pusa o kaya 3) na-trauma noong bata pa matapos maihian ng pusa.


9. Pag may nahulog na kutsara, may bisitang babae at pag tinidor naman, lalake ang bibisita.

  • Ang teyorya ko dito, noon kasi, bibihira lang ang may kubyertos dahil madalas yari ang mga ito sa pilak na tanging mga may kaya lang ang makakabili. At sa oras na mabalitaan ng kapit-bahay na may kubyertos ka, ibig sabihin ay nagiging mariwasa ka na sa buhay. Kaya huwag kang magtaka kung bigla ka na lang maisipang dalawin ng mga dating nang-iisnab sa 'yo. Ayon naman sa teyorya na base sa biro ng mga pseudo-environmentalists (aka mga green ang utak), kaya daw tinidor pag lalake kasi ang lalaki daw ay mahilig manu—o sige, ititigil ko na. Itanong mo na lang sa mga berde ang utak ang iba pang detalye.

10. Bawal kumain ng kinainan o pagkaing kinagatan ng buntis dahil magiging antukin
  • Marahil, nagsimula ang pamahiing ito sa mga nakakaranas ng Sympathetic Pregnancy o Couvade kung saan ang magiging tatay ay nagpapakita ng sintomas na makikita sa mga buntis tulad ng pagsusuka, pagkahilo at pagkahilig sa mga kakaibang pagkain tulad ng manggang hilaw. Normal lang ito, ayon sa mga siyentipiko lalo sa mga first time na magiging tatay--pero kapag ang kapitbahay o kumpare ang nagpakita ng ganitong sintomas, hmmm....
Sa dami ng pamahiin na hanggang ngayon ay pinaniniwalaan at sinusunod natin, mukhang matatagalan pa bago gibain ang mga kaugaliang ito ng makabagong panahon. Marami tayong mga pamahiin, mas marami pa sa sapatos ng sosyalerang misis ni Apo Makoy. Tanong mo kung matatanggal pa ba ito, aba teka sandali lang at kukunsulatahin ko muna ang bolang kristal ko.